+

PLATYNOWE I NIKLOWE CZUJNIKI PRZEMYSŁOWYCH TERMOMETRÓW REZYSTANCYJNYCH

Platynowe i niklowe termometry rezystancyjne są to przyrządy reagujące na zmianę temperatury zmianą rezystancji wbudowanego w nie rezystora. W osłonie ochronnej, oprócz rezystora termometrycznego znajdują się odizolowane wewnętrzne przewody łączeniowe oraz zaciski zewnętrzne do przyłączenia elektrycznych przyrządów pomiarowych. Mogą zawierać elementy montażowe lub głowice przyłączeniowe.

PN - EN 60751 + A2: 1997 podaje zależność między temperaturą, a rezystancją dla rezystorów platynowych określoną na podstawie poniższych wzorów:

- w zakresie -200°C do 0°C: Rt = R0 [ 1 + At + Bt2 + C ( t - 100°C ) t3 ]
- w zakresie 0°C do 850°C: Rt = R0 ( 1 + At + Bt2 )

Dla platyny o jakości zwykle stosowanej w przemysłowych termometrach rezystancyjnych wartości stałych w powyższych równaniach są następujące:

A = 3,9083 x 10-3 °C-1
B = - 5,775 x 10-7 °C-2
C = - 4,183 x 10-12 °C-4


W przypadku termometrów rezystancyjnych podaje się również współczynnik temperaturowy α, definiowany jako:

α = ( R100 - R0 ) / ( 100 x R0 ) = 0,00385°C-1
R100
- rezystancja w 100°C
R0 - rezystancja w 0°C

Do obliczeń stosuje się dokładną wartość α =0,00385055 °C-1

Dla czujników niklowych w całym zakresie pracy (od -60 do 250°C)  zależność między temperaturą, a rezystancją oblicza się wg następującego równania ( wg DIN 43760 ):

Rt = R0 ( 1 + 0,5485 x 10-2t + 0,665 x 10-5t2 + 2,805 x 10-11t4 - 2 x 10-17t6 )

gdzie:

R0 - opór w temperaturze 0°C
Rt - opór w temperaturze t
t - temperatura w °C
W zakresie temperatur - 60 °C do 180 °C można pominąć składnik - 2 x 10-17t6


1. CHARAKTERYSTYKI REZYSTORÓW TERMOMETRYCZNYCH (SKRÓCONE).

Rezystor Ni100
Temperatura
°C
Rezystancja
Ω
-60 69,51
-40 79,06
-20 89,26
0 100,00
20 111,25
40 123,01
60 135,30
80 148,19
100 161,71
120 175,94
140 190,93
160 206,70
180 223,10

Obliczanie dopuszczalnych odchyłek temperatury

ZAKRES TEMPERATURY WZÓR
-60 ÷ 0°C ±(0,4 ÷ 0,0028 |t|) °C
0 ÷ +250°C ±(0,4 ÷ 0,007 |t|) °C

|t| - bezwzględna wartość temp. °C

TEMPERATURA
[°C]
TOLERANCJA
[
Ω]
TOLERANCJA
[°C]
-60 ±1,00 ±2,10
0 ±0,20 ±0,40
+100 ±0,80 ±1,10
+180 ±1,30 ±1,70

Pt500 = 5 x Pt100
Pt1000 = 10 x Pt100

Rezystor Pt100
Temperatura
°C
Rezystancja
Ω
Temperatura
°C
Rezystancja
Ω
Temperatura
°C
Rezystancja
Ω
-200 18,49 160 161,04 520 287,53
-180 27,08 180 168,46 540 294,11
-160 35,53 200 175,84 560 300,65
-140 43,87 220 183,17 580 307,15
-120 52,11 240 190,45 600 313,59
-100 60,25 260 197,69 620 319,99
-80 68,33 280 204,88 640 326,35
-60 76,33 300 212,02 660 332,66
-40 84,27 320 219,12 680 338,92
-20 92,16 340 226,17 700 345,13
0 100,00 360 233,17 720 351,30
20 107,79 380 240,13 740 357,42
40 115,54 400 247,04 760 363,50
60 123,24 420 253,90 780 369,53
80 130,89 440 260,72 800 375,51
100 138,50 460 267,49 820 381,44
120 146,06 480 274,22 840 387,33
140 153,58 500 280,90 850 390,26


2. DOPUSZCZALNE ODCHYŁKI REZYSTANCJI ΔR I TEMPERATURY ΔT.




3. WŁASNOŚCI DYNAMICZNE TERMOMETRÓW / NORMA PN-EN 60751 + A2:1997 /

Czas odpowiedzi [t] jest to czas, którego potrzebuje termometr po skoku temperatury, aby wskazać określoną część skoku temperatury.
Czas odpowiedzi [t05], jest to czas po którym termometr wskaże 50% skoku temperatury.
Czas odpowiedzi [t09], jest to czas po którym termometr wskaże 90% skoku temperatury.


Czasy odpowiedzi wyznaczane są w następujących warunkach:
- w powietrzu:
prędkość przepływu V = 3 ± 0,3 m/s
temperatura powietrza T0 = 10÷30°C
skok temperatury ΔT = 10÷20°C
minimalna głębokość zanurzenia = (długość + 15 średnic) części czułej
- w wodzie:
prędkość przepływu V = 0,4 ± 0,05 m/s
temperatura początkowa T0 = 5÷30°C
skok temperatury ΔT = 10°C
minimalna głębokość zanurzenia = (długość + 5 średnic) części czułej

Uwaga! Wartości czasów odpowiedzi wyznaczone według różnych norm, w różnych warunkach, nie są wzajemnie porównywalne.

Własności dynamiczne oporników drutowych / wg katalogów firmowych /.
OPORNIKI DRUTOWE
Wymiar opornika T05 [s] T09 [s] UWAGI
W04 P1 W04 P1
1,5x25 0,20 5,00 0,60 18,00 ( ) wartość dla oporników
podwójnych i potrójnych
2,5x30 0,25 0,70
2,8x30 0,25 15,00 0,70 50,00
3,0x30 0,25 0,90
3,5x30 0,30 1,10
3,8x17
3,8x30 0,30 30,00 1,10 120,00
4,0x30 0,35 1,40
4,5x18 0,30 1,20
4,5x30 0,35 35 (40) 1,40 125 (140)
4,5x50 0,35 1,40
5,0x60 0,35 1,40
Czas odpowiedzi wyznaczono:
W04 - w wodzie przy V = 0,4 [m/s]
P1 - w powietrzu przy V = 1,0 [m/s]


4. OBWODY POMIAROWE REZYSTORÓW TERMOMETRYCZNYCH.

Kod kolorów izolacji przewodów stosowany w czujnikach rezystancyjnych.

B - biały
C - czerwony
Z - zielony
Cz - czarny


Połączenie jednym przewodem do każdego końca rezystora termometrycznego. Układ połączenia stosowany, gdy rezystancja przewodów połączeniowych może być rozpatrywana jako składowa stała w układzie pomiarowym. Również gdy błąd pomiaru spowodowany wpływem rezystancji przewodów przyłączeniowych może być ignorowany.


Połączenie jednym przewodem do jednego końca rezystora termometrycznego i dwoma przewodami do drugiego końca rezystora. Układ połączenia przeznaczony do współpracy z urządzeniami zaprojektowanymi z wejściem trzyprzewodowym. Umożliwia kompensację błędu pomiaru wynikającego z rezystancji oraz ze zmian rezystancji przewodów przyłączeniowych. Najczęściej używany układ połączeń przewodów przyłączeniowych.


Połączenie dwoma przewodami do każdego końca rezystora termometrycznego. Układ umożliwia dokładną kompensację rezystancji i zmian rezystancji przewodów przyłączeniowych. Stosowany do pomiarów wymagających najwyższej dokładności.



Dwa odizolowane od siebie rezystory termometryczne w jednej obudowie z przyłączeniem jednym przewodem do każdego końca rezystora. Stosowany w układach wymagających zabezpieczenia ciągłości pomiaru proces (uszkodzenie obwodu jednego rezystora nie przerywa pomiaru). Układ połączenia nie zapewnia kompensacji rezystancji i zmian rezystancji przewodów przyłączeniowych. Stosowany, gdy rezystancja przewodów przyłączeniowych może być rozpatrywana jako składowa stała w układzie pomiarowym. Również gdy błąd pomiaru spowodowany wpływem rezystancji przewodów przyłączeniowych może być ignorowany.


Dwa odizolowane od siebie rezystory termometryczne w jednej obudowie. Przyłączenie każdego rezystora jednym przewodem do jednego końca i dwoma przewodami do drugiego końca. Stosowany w układach wymagających zabezpieczenia ciągłości pomiaru procesu (uszkodzenie obwodu jednego rezystora nie przerywa pomiaru). Umożliwia kompensację błędu pomiaru wynikającego z rezystancji oraz ze zmian rezystancji przewodów przyłączeniowych. Układ połączenia przeznaczony do współpracy z urządzeniami zaprojektowanymi z wejściem trzyprzewodowym.